Αγαπητές και αγαπητοί Συνάδελφοι και Συνεργάτες,
Σε συνέχεια των προηγούμενου μηνύματός μου σχετικά με την έκδοση της από
1.5.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄90) με θέμα «Περαιτέρω μέτρα για
την αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού
COVID-19 και την επάνοδο στην κοινωνική και οικονομική κανονικότητα», θα
ήθελα να σας ενημερώσω ότι στο τριακοστό έκτο άρθρο αυτής, έχουν προβλεφθεί
μεταξύ άλλων σημαντικές ρυθμίσεις για την ανώτατη εκπαίδευση και την ομαλή
και ασφαλή επαναλειτουργία των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.
Ειδικότερα, στην παρ. 3 του ως άνω άρθρου προβλέπεται η έκδοση υπουργικής
απόφασης, η οποία θα ρυθμίζει θέματα σχετικά με την ομαλή ολοκλήρωση του
εαρινού εξαμήνου για το ακαδημαϊκό έτος 2019-2020 τόσο για τα προπτυχιακά,
όσο και για τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, κατά παρέκκλιση της
κείμενης νομοθεσίας όπου αυτό είναι αναγκαίο, ως προς τα ακόλουθα θέματα:
α) τη δυνατότητα παράτασης της διάρκειας του εαρινού εξαμήνου του
ακαδημαϊκού έτους 2019-2020 πέραν των δύο (2) εβδομάδων, αλλά και τη
δυνατότητα σύντμησής του σε λιγότερες από δεκατρείς (13) πλήρεις εβδομάδες
διδασκαλίας, εφόσον κρίνεται αναγκαίο.
β) τη δυνατότητα αναπλήρωσης διδακτικών ωρών για τη διενέργεια εργαστηριακών
και κλινικών ασκήσεων εντός του χρονικού διαστήματος που απομένει έως την
ολοκλήρωση του εαρινού εξαμήνου,
γ) την πρακτική άσκηση φοιτητών,
δ) τον χρόνο, τον τρόπο και τα μέσα διενέργειας των εξετάσεων των φοιτητών,
ε) κάθε άλλο θέμα σχετικά τη συνέχιση και ολοκλήρωση της εκπαιδευτικής
διαδικασίας στο πλαίσιο προγραμμάτων σπουδών α΄ και β΄ κύκλου.
Αντίστοιχα, στην παρ. 1 του ίδιου άρθρου προβλέπεται η έκδοση κοινής
απόφασης των Υπουργών Παιδείας και Θρησκευμάτων και Υγείας, στην οποία θα
ρυθμίζονται όλα τα αναγκαία μέτρα κατόπιν σχετικών υποδείξεων της Εθνικής
Επιτροπής προστασίας της Δημόσιας Υγείας έναντι του κορωνοϊού COVID-19, για
την ομαλή και ασφαλή επαναλειτουργία όλων των εκπαιδευτικών δομών,
συμπεριλαμβανομένων των Α.Ε.Ι., καθώς και των λοιπών δομών και υπηρεσιών των
Α.Ε.Ι., που έχουν τεθεί σε προσωρινή απαγόρευση λειτουργίας, όπως οι
βιβλιοθήκες, οι αίθουσες πολυμέσων, οι εστίες, τα εστιατόρια και τα
κυλικεία.
Η πορεία εφαρμογής της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στο ΕΚΠΑ
Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, έξι εβδομάδες μετά την
εφαρμογή των μέτρων για τον περιορισμό της διάδοσης της νόσου COVID-19,
εφαρμόζει πλήρως διαδικασίες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης των φοιτητών του,
τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο.
Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία που συγκέντρωσε η Διεύθυνση Εκπαίδευσης και
Έρευνας διαπιστώνεται ότι:
(α) Το σύνολο των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών μαθημάτων θεωρητικού
χαρακτήρα (μη εργαστηριακά) του εαρινού εξαμήνου, διεξάγονται αμιγώς μέσω
της εξ αποστάσεως διδασκαλίας, με υποδειγματική συνέπεια των διδασκόντων και
ενεργό συμμετοχή των φοιτητών.
(β) Στην περίπτωση των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών μαθημάτων που
αποτελούνται από θεωρητικό μέρος και εργαστηριακές ή κλινικές ασκήσεις, το
θεωρητικό μέρος διδάσκεται κανονικά και εξ ολοκλήρου με την εξ αποστάσεως
διαδικασία. Οι εργαστηριακές ή κλινικές ασκήσεις θα πραγματοποιηθούν, όταν
αρθούν τα έκτακτα μέτρα απαγόρευσης της πανεπιστημιακής εκπαιδευτικής
λειτουργίας.
(γ) Μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα οι διδάσκοντες των μαθημάτων με
την καθοδήγηση των στελεχών του Κέντρου Λειτουργίας Δικτύου ανέπτυξαν
τεχνογνωσία, δημιούργησαν εκπαιδευτικό υλικό για τα εξ αποστάσεως μαθήματα,
και κατάρτισαν πρόγραμμα διδασκαλίας, κατανέμοντας τα μεγάλα «ακροατήρια»
-που σε ορισμένες περιπτώσεις έφταναν σε τριψήφιο αριθμό- σε μικρότερες
ομάδες.
Σε απόλυτους αριθμούς και σε ποσοστά, η συμμετοχή του Πανεπιστημίου μας στην
εξ αποστάσεως διαδικασία έχει ως εξής:
Α. Στα Προγράμματα Προπτυχιακών Σπουδών
Σε σύνολο 1762 προπτυχιακών μαθημάτων, εαρινού εξαμήνου, των Σχολών και
Τμημάτων του Ιδρύματος:
* Τα 1500 μαθήματα θεωρητικού χαρακτήρα (μη εργαστηριακά),
καλύπτονται εξ ολοκλήρου με την εξ αποστάσεως διδασκαλία και αντιστοιχούν
στο 86% του συνόλου των μαθημάτων.
* Τα 141 μαθήματα που αποτελούνται από θεωρητικό μέρος και
εργαστηριακές ή κλινικές ασκήσεις, καλύπτονται ως προς το θεωρητικό τους
μέρος από την εξ αποστάσεως διδασκαλία, και αντιστοιχούν στο 8% του συνόλου
των μαθημάτων.
* Δεν διδάσκονται 121 μαθήματα, τα οποία αντιστοιχούν σε ποσοστό
περίπου 6% του συνόλου των μαθημάτων, λόγω της φύσης του μαθήματος, το οποίο
προϋποθέτει αποκλειστικά φυσική παρουσία διδασκόντων και διδασκομένων, όπως
είναι η πρακτική άσκηση, μαθήματα που απαιτούν ειδικό εργαστηριακό
εξοπλισμό, κλινικές ασκήσεις, ασκήσεις υπαίθρου κ.ά.
Β. Στα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδώ
Σε σύνολο 1583 μεταπτυχιακών μαθημάτων, εαρινού εξαμήνου, των Σχολών και
Τμημάτων του Ιδρύματος:
* Τα 1361 μαθήματα θεωρητικού χαρακτήρα (μη εργαστηριακά),
καλύπτονται εξ ολοκλήρου με την εξ αποστάσεως διδασκαλία και αντιστοιχούν
στο 86% του συνόλου των μαθημάτων.
* Τα 39 μαθήματα που αποτελούνται από θεωρητικό μέρος και
εργαστηριακές ή κλινικές ασκήσεις, όπως και στην περίπτωση των προπτυχιακών
μαθημάτων καλύπτονται ως προς το θεωρητικό τους μέρος από την εξ αποστάσεως
διδασκαλία και αντιστοιχούν περίπου στο 3% του συνόλου των μαθημάτων.
* Δεν διδάσκονται 183 μαθήματα, τα οποία αντιστοιχούν σε ποσοστό
περίπου 11%, λόγω της φύσης του μαθήματος, το οποίο προϋποθέτει αποκλειστικά
φυσική παρουσία διδασκόντων και διδασκομένων, όπως είναι η πρακτική άσκηση,
μαθήματα που απαιτούν ειδικό εργαστηριακό εξοπλισμό, κλινικές ασκήσεις,
ασκήσεις υπαίθρου ή πρόκειται για μαθήματα Διιδρυματικού Μεταπτυχιακού
Προγράμματος Σπουδών και αναμένεται η εξ αποστάσεως διδασκαλία από το
Πανεπιστήμιο της αλλοδαπής.
Τα ακόλουθα ψηφιακά εργαλεία και οι σχετικές οδηγίες, που παρασχέθηκαν από
το Ε.Κ.Π.Α. σε όλα τα μέλη της Πανεπιστημιακής Κοινότητας με την αρωγή της
υπηρεσίας του Κέντρου Λειτουργίας και Διαχείρισης Δικτύου (Κ.ΛΕΙ.ΔΙ.),
αποτέλεσαν τη βάση για την παροχή της σύγχρονης και της ασύγχρονης εξ
αποστάσεως εκπαίδευσης:
* Ανάρτηση μαθημάτος στο e-Class + Αξιοποίηση των βιντεοσκοπημένων
διαλέξεων στην πλατφόρμα Delos
* Μάθημα στο e-Class + Τηλεμετάδοση μαθήματος από αίθουσες με κάμερα
μέσω της πλατφόρμας Delos
* Μάθημα στο e-Class + Τηλεμετάδοση μαθήματος μέσω προσωπικού
υπολογιστή (χρησιμοποιείται η υπηρεσία YouTube Live και Google Meet).
* Μάθημα στο e-Class + Σύγχρονη τηλεκπαίδευση με τις εξής πλατφόρμες:
* Big Blue Button (η ενσωματωμένη στο e-Class υπηρεσία
τηλεδιάσκεψης),
* Microsoft Skype for Business,
* Google Meet,
* Cisco Webex Meetings,
* ZOOM
Η μεγάλη ανταπόκριση και συμμετοχή των φοιτητών μας στα εξ αποστάσεως
μαθήματα δηλώνει την επιτυχία του έργου των διδασκόντων, αλλά και του
μηχανισμού που ενεργοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιό μας και εξασφαλίζει την
ομαλή ολοκλήρωση του εαρινού εξαμήνου. Η συνέχιση της εκπαιδευτικής
διδασκαλίας κατέστη δυνατή χάρη και στο εξειδικευμένο στην Πληροφορική
προσωπικό του Ιδρύματος που ανταποκρίθηκε πλήρως στις προκλήσεις και τα
προβλήματα τα οποία δημιουργήθηκαν στο διαδίκτυο σε παγκόσμιο επίπεδο, λόγω
της κρίσης του κορωνοϊού. Επίλυσε δύσκολα προβλήματα που προέκυψαν και
αναζήτησε καλές πρακτικές, με αποτέλεσμα να ανταποκριθεί το σύστημα στους
στόχους των διδασκόντων, για τη συγκεκριμένη περίσταση, και να καλυφθούν οι
διδακτικές ανάγκες σε μεγάλο ποσοστό. Αξιέπαινο είναι και το έργο του
διοικητικού προσωπικού που συνεχίζει να εργάζεται διά ζώσης, τηρώντας τους
κανόνες ασφαλείας, καθώς και εξ αποστάσεως, καλύπτοντας αποτελεσματικά την
απαραίτητη διοικητική μέριμνα.
Θάνος Δημόπουλος
Πρύτανης ΕΚΠΑ